Khả năng chính quyền Tổng thống Donald Trump nhiệm kỳ thứ hai áp thuế quan trên diện rộng lên hàng hóa nhập khẩu đang khiến giới chuyên gia kinh tế đưa ra nhận định rằng đồng euro có thể giảm về mức ngang giá với đồng USD vào năm 2025.
Sau khi ông Trump tái đắc cử hôm 5/11 – cuộc bầu cử mà Đảng Cộng hòa của ông cũng giành quyền kiểm soát cả hai viện Quốc hội Mỹ – Dollar Index đã tăng vọt lên mức cao nhất trong vòng 1 năm trở lại đây. Dollar Index là chỉ số đo sức mạnh của bạc xanh so với 6 đồng tiền chủ chốt khác bao gồm euro, franc Thụy Sỹ, krona Thụy Điển, bảng Anh, yên Nhật Bản, và đôla Canada.
Trong khi đó, đồng euro mất giá nhanh. Hôm 14/11, đồng tiền chung châu Âu có lúc giảm giá dưới 1,05 USD đổi 1 euro lần đầu tiên kể từ tháng 10/2023. Mới cách đây 2 tháng, tỷ giá euro còn ở mức khoảng 1,17 USD đổi 1 euro.
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm nay, ông Trump đã đề xuất áp thuế quan 60% lên hàng hóa Trung Quốc và 10% lên hàng hóa từ tất cả các quốc gia khác. Ngoài ra, ông còn chủ trương giảm thuế và trục xuất khỏi Mỹ hàng triệu lao động nhập cư trái phép. Tất cả những chính sách này đều được cho là sẽ đẩy lạm phát ở Mỹ tăng lên.
Một khi phải đối mặt với sức ép lạm phát lớn hơn, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ phải giảm bớt tốc độ hạ lãi suất, đồng thời thận trọng hơn với các quyết định lãi suất trước mắt. Triển vọng lãi suất cao hơn lâu hơn như vậy đang hỗ trợ tỷ giá USD.
TRIỂN VỌNG EURO VÀ USD NGANG GIÁ
“Đồng euro là đồng tiền hứng chịu nhiều thiệt hại nhất sau chiến thắng bầu cử của ông Trump và chúng tôi không cho rằng xu hướng này sẽ sớm chấm dứt”, nhà kinh tế trưởng James Reilly của công ty nghiên cứu Capital Economics nhận định trong một báo cáo được hãng tin CNBC trích dẫn. Ông Reilly dự báo đến cuối năm 2025, euro sẽ giảm về ngang giá với USD.
Theo ông Reilly, trong khi Fed có thể giảm lãi suất chậm hơn – yếu tố hỗ trợ cho tỷ giá USD, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) có thể phải giảm lãi suất nhanh hơn và sâu hơn nếu thuế quan của Mỹ khiến lĩnh vực xuất khẩu của châu Âu suy yếu, giáng một đòn vào tăng trưởng kinh tế khu vực.
Nhà kinh tế này cũng nói thêm rằng còn nhiều yếu tố bất định trong câu chuyện thuế quan giữa Mỹ và châu Âu, bao gồm việc liệu thuế quan đó có được thực thi một cách hợp pháp hay không, liệu thuế quan có phải là một công cụ đàm phán của ông Trump hoặc một biện pháp bán vĩnh viễn, và liệu sẽ có những quốc gia hay hàng hóa nhất định nào được miễn trừ.
Ông George Saravelos, trưởng bộ phận nghiên cứu ngoại hối toàn cầu tại ngân hàng Deutsche Bank, cũng cho rằng mức độ bất định còn cao và các yếu tố then chốt sẽ là “quy mô và tốc độ của những dịch chuyển chính sách”.
“Nếu các chính sách của ông Trump được thực thi toàn bộ và nhanh chóng mà không vấp phải một phản ứng chính sách nào từ châu Âu hay Trung Quốc, tỷ giá euro so với USD có thể giảm quá mức ngang giá xuống 0,95 USD đổi 1 euro hoặc thậm chí thấp hơn”, ông Saravelos viết trong một báo cáo. Ông cũng cho rằng sự sụt giảm này của đồng euro sẽ đưa tỷ giá hối đoái của đồng USD tính theo trọng số thương mại (trade-weighted) lên mức cao kỷ lục mới.
Một “cách tiếp cận cân bằng hơn” của ông Trump – bằng cách áp thuế quan phủ khắp 10% trong thời gian 2 năm và mức thuế quan chỉ 30% lên hàng hóa Trung Quốc, cộng thêm các chính sách ít cực đoan hơn về quản lý người nhập cư và nới lỏng các quy chế giám sát – sẽ đưa đồng euro giảm về mức 1 USD đổi 1 euro, theo ông Saravelos. Trong trường hợp này, tỷ giá hối đoái của đồng USD tính theo trọng số thương mại (trade-weighted) sẽ lập lại mức kỷ lục cũ.
Mô hình của các nhà kinh tế học thuộc ngân hàng Barclays cho thấy đồng euro sẽ về ngang giá với USD nếu ông Trump áp thuế quan 10% lên hàng hóa châu Âu và châu Âu có hành động trả đũa.
ÁP LỰC TỶ GIÁ EURO TỪ RỦI RO ĐỊA CHÍNH TRỊ
Triển vọng ngoại hối 2025 của Goldman Sachs cũng đưa ra dự báo tương tự. Goldman Sachs cho rằng triển vọng thuế quan và cải cách tài khóa của ông Trump đã khiến ngân hàng này điều chỉnh dự báo trước đó rằng đồng USD sẽ giảm giá trong năm 2025. Thay vào đó, Goldman Sachs dự báo đồng USD sẽ “tăng giá lên cao hơn trong thời gian lâu hơn”.
Ngoài ra, các nhà kinh tế của Goldman Sachs cũng giảm dự báo tỷ giá đồng euro, nói rằng “không còn nhận thấy một triển vọng kinh tế có thể đưa tỷ giá euro dần hồi phục”. Báo cáo chỉ ra những yếu tố bao gồm mức độ dễ tổn thương của Liên minh châu Âu (EU) trước những bất định trong thương mại toàn cầu, và việc ECB tiếp tục giảm lãi suất trong khi Fed có thể sẽ giãn bớt tiến độ nới lỏng chính sách tiền tệ.
Tuy nhiên, Goldman Sachs cũng nói đồng euro cũng có thể bất ngờ mạnh lên nếu chính sách thương mại của ông Trump rốt cục mềm mỏng hơn dự báo, hoặc lãi suất thực – sau khi điều chỉnh theo lạm phát – của khu vực eurozone duy trì ở mức cao hơn so với dự báo.
Lần gần đây nhất đồng euro có giá trị dưới 1 USD là vào mùa thu năm 2022, khi mối lo suy thoái kinh tế, chiến tranh Nga-Ukraine bùng nổ, và cuộc khủng hoảng năng lượng đè nặng lên triển vọng kinh tế châu Âu. Cũng ở thời điểm đó, tỷ giá USD được hỗ trợ mạnh bởi việc Fed tăng lãi suất mạnh tay để chống lạm phát và nhu cầu nắm giữ đồng USD như một tài sản an toàn.
Trước đó, đồng euro đã giao dịch ở mức tỷ giá cao hơn 1 USD trong suôt hai thập kỷ. Sau khi chạm đáy vào tháng 9/2022, đồng euro đã hồi phục trở lại trên mức ngang giá so với USD, dù vẫn còn thấp hơn mức trung bình dài hạn.
Một trong những yếu tố khiến euro mất giá vào năm 2022 đã trở lại trong tuần này, đè nặng lên các tài sản châu Âu. Đó là rủi ro căng thẳng địa chính trị với Nga leo thang.
Thị trường tài chính toàn cầu lo ngại sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm thứ Ba tuyên bố mở rộng các trường hợp mà nước này sẽ xem xét dùng vũ khí hạt nhân để trả đũa. Tuyên bố này được ông Putin đưa ra sau khi điện Kremlin cáo buộc Ukraine bắn tên lửa tầm xa do Mỹ sản xuất vào lãnh thổ Nga với chấp thuận của Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Bà Jane Foley, người đứng đầu chiến lược ngoại hối tại Rabobank, nói với CNBC rằng nhu cầu nắm giữ tài sản an toàn đang tăng lên, thúc đẩy đồng yên Nhật và đồng franc Thụy Sỹ, đồng thời hỗ trợ đồng USD. “Nếu duy trì, sự gia tăng căng thẳng Nga-Ukraine có thể khiến đồng euro giảm giá sâu hơn và thậm chí giảm dưới mức ngang giá với đồng USD”, bà Foley nhận định.