Trong phiên thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch năm 2025 ngày 4/11, vấn đề hỗ trợ sản xuất nông nghiệp tổn thất sau bão lũ, bài học từ cơn bão Yagi vừa qua cũng như việc tập trung khai thác phát triển một trong những nguồn lực nội sinh của đất nước (nông nghiệp) được đại biểu quan tâm cho ý kiến.
PHẢI CẤU TRÚC LẠI TOÀN BỘ HỆ THỐNG NGÀNH HÀNG NÔNG NGHIỆP ĐỂ THÍCH ỨNG BỀN VỮNG
Theo đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, đoàn Quảng Ninh, thời gian qua nước ta đã hứng chịu hậu quả nặng nề của thiên tai, trong đó có cơn bão số 3 (Yagi) và cơn bão Trà Mi…
Sau khi những cơn bão đi qua, còn rất nhiều vướng mắc. Chính phủ cần quan tâm chỉ đạo rốt ráo hơn nữa để khắc phục, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Hiện nay, các quy định, cơ chế, chính sách hỗ trợ khắc phục thiên tai được ban hành từ giai đoạn trước, chưa được cập nhật đầy đủ các đối tượng chịu ảnh hưởng cần được hỗ trợ; nội dung hỗ trợ và mức hỗ trợ còn thấp so với thiệt hại to lớn của cơn bão số 3 gây ra.
Do vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương chủ động đề xuất ban hành các cơ chế, chính sách đủ mạnh, hỗ trợ các ngành, lĩnh vực đang bị ảnh hưởng nặng nề, xây dựng đề án tái thiết nền kinh tế sau bão; thực hiện miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất cho các doanh nghiệp, tổ chức, người dân bị ảnh hưởng thiệt hại; ưu tiên bố trí nguồn lực để sớm khắc phục các sự cố, hư hỏng về hệ thống giao thông, đê điều, hồ chứa thủy lợi…
Đặc biệt, đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp để khôi phục sản xuất, cơ chế trục vớt tàu, thuyền bị đắm do thiên tai gây ra, đảm bảo an toàn giao thông đường thủy. Cùng với đó, nghiên cứu các quy chuẩn kỹ thuật, định mức xây dựng đối với các công trình cơ sở hạ tầng khu vực neo đậu, tránh trú bão, các công trình ven biển… để đáp ứng với điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay.
Còn đại biểu Tô Ái Vang, đoàn Sóc Trăng nhấn mạnh tác động của biến đổi khí hậu ngày càng sâu sắc, Do đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ nghiên cứu, đề xuất Quốc hội xem xét ban hành chính sách bảo hiểm lũ lụt.
Đại biểu cũng ủng hộ việc Chính phủ bổ sung đầu tư ngân sách cho 26 tỉnh, thành phố phía Bắc và tỉnh Thanh Hóa để hỗ trợ khôi phục sản xuất và ổn định cuộc sống người dân. Đồng thời đề nghị Chính phủ ưu tiên, quan tâm cải thiện hệ thống dự báo, cảnh báo sớm thiên tai, đặc biệt là thông qua hợp tác quốc tế…
Cuối giờ chiều 4/11, giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho rằng cơn bão Yagi để lại nhiều bài học, kể cả về tình người cũng như nội lực của đất nước với sự tham gia của xã hội hàng trăm nghìn người. Có những thời khắc lịch sử rất khó khăn, không có giải pháp hoàn hảo mà chỉ chọn giải pháp để thiệt hại nhỏ nhất.
Theo Người đứng đầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, biến đổi khí hậu không phải là chuyện xa xôi. Ngay cả những quốc gia có tiềm lực về khoa học công nghệ, ứng phó thiên tai hay có tiềm lực kinh tế lớn như: Mỹ, Châu Âu.. cũng phải chống chịu với những thảm họa, cú sốc của thiên tai.
Những vấn đề nhận dạng sau cơn bão Yagi để hoàn thiện công tác phòng, chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu và những cú sốc của những hình thái thiên tai, một lần nữa cho thấy “chúng ta phải nâng cấp tất cả tư duy nhìn về thảm họa, thiên tai ở cấp độ cao hơn và xử lý những tình huống cao hơn, kể cả về hạ tầng, tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy hoạch các địa phương ven biển, các không gian bị chia cắt ở vùng miền núi, trung du phía Bắc”, Bộ trưởng nêu.
Trước những quan tâm của đại biểu về hỗ trợ bà con sau bão lũ, Bộ trưởng cho biết Bộ đã trình Thủ tướng 2 dự thảo Nghị định về hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bị tổn thất do thiên tai và hỗ trợ sản xuất bị tổn thất do dịch bệnh trên động vật với cách tiếp cận: “dù không thể đền bù hết được tất cả những mất mát của bà con, nhưng cũng không để khoảng cách quá xa với thiệt thòi, thiệt hại của bà con”.
Bên cạnh đó, cần thiết kế chính sách để không bị lợi dụng chính sách, không bị trục lợi cũng như không làm cho những người thiệt hại khó khăn, vì đây là vấn đề rất lớn.
“Trong khi nguồn lực có hạn, chúng tôi đã thiết kế lại những chính sách. Một là nâng mức hỗ trợ lên, hai là cho phép các chính quyền địa phương thông qua Hội đồng nhân dân có thể hỗ trợ nhiều thêm để các địa phương có điều kiện hỗ trợ cho bà con một cách kịp thời”, Bộ trưởng nói.
Về bảo hiểm nông nghiệp, Bộ trưởng cho hay đang thiết kế lại dự thảo, trình Bộ Tài chính để sửa đổi Nghị định 58 về bảo hiểm nông nghiệp, bởi “chưa bao giờ chúng ta thấy bảo hiểm nông nghiệp cần thiết như sau cơn bão Yagi”.
Như vậy, qua bão Yagi đòi hỏi phải cấu trúc lại toàn bộ hệ thống ngành hàng nông nghiệp để thích ứng bền vững. Những chiếc lồng bè ở Vân Đồn, Quảng Ninh cần chắc chắn hơn và những bến cảng cần chống chịu được những hình thái, cấp độ giông bão cao hơn.
Ngoài ra, về nuôi trồng thủy, kể cả trồng trọt, chăn nuôi. Tất cả những điều đó phải được ban hành một tiêu chuẩn và quy chuẩn mới để thích ứng, nhất là chúng ta phản ứng một cách năng động hơn, nhanh nhạy hơn một hệ thống từ trung ương cho tới địa phương.
THANH TRA EU GHI NHẬN NHỮNG CẢI THIỆN VỀ CHỐNG KHAI THÁC IUU CỦA VIỆT NAM
Liên quan tới phát triển thủy sản bền vững, ngày 4/11/2024, Thủ tướng vừa ban hành Công điện số 111/CĐ-TTg về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu.
Theo Bộ trưởng, các quy định của IUU cũng đã được quy định trong Luật Thủy sản 2017, vấn đề quan trọng là thực thi trong thực tế.
Đối với những biện pháp gỡ thẻ vàng thủy sản, Bộ trưởng cho biết, những khuyến cáo của EU đã được cải thiện rất nhiều. Đây là công sức của cả một hệ thống chính trị từ trung ương tới địa phương, sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ cũng như của lãnh đạo các địa phương. Điều này đã được đoàn thanh tra EU ghi nhận. Và chúng ta phải cùng nhau hợp lực lại ở khoảng thời gian cuối cùng này.
Hiện nay, nhiều địa phương có những hành động quyết liệt để ngăn chặn hành vi đánh bắt, khai thác hải sản bất hợp pháp…Đã có nhiều địa phương nuôi biển rất tốt như: Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Bình Định, Bình Thuận, Phú Yên, có những cộng đồng đồng quản lý nguồn lợi thủy sản, trước đây là khai thác ở ngoài khơi bây giờ vào để nuôi trồng ở cận bờ và ở ven bờ…
Có nhiều địa phương như Bình Định đã có chính sách, hành động rất quyết liệt, hỗ trợ người dân nếu người dân không còn đánh bắt ở những vùng biển tái tạo nguồn lợi thủy sản, thậm chí còn có ý tưởng là cấm biển và hỗ trợ người nông dân trong mùa thủy sản sinh sôi. Những hành động quyết liệt đó đã chứng minh sự vào cuộc và sự quyết liệt của các địa phương cần phải ghi nhận.
Bộ trưởng cũng đề nghị các đại biểu ngoài trách nhiệm giám sát các thành viên Chính phủ hay Chính phủ thì trong những cuộc tiếp xúc cử tri ở 675 xã ven biển, các đại biểu cùng với Chính phủ, cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương lan tỏa tinh thần phát triển thủy sản bền vững, giảm khai thác, tăng nuôi trồng, bảo tồn biển…
Trước đó, phát biểu ý kiến vấn đề này, đại biểu Châu Quỳnh Dao, đoàn Kiên Giang kiến nghị thực hiện nghiêm các giải pháp phát triển kinh tế biển bền vững, trong đó có tái tạo nguồn lợi thủy sản, phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng chấp pháp trên biển, các cơ quan chức năng ở địa phương tăng cường công tác tuyên truyền để ngư dân chấp hành pháp luật và tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra giám sát để hỗ trợ ngư dân kịp thời khi gặp khó khăn; xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.