Trong bối cảnh mua sắm trực tuyến phát triển mạnh mẽ, việc điều chỉnh các quy định nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng thuốc. Dự thảo mới đề xuất các quy định chi tiết về bán thuốc trực tuyến, nhấn mạnh yêu cầu tư vấn và hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi bán.
Theo đó, các nhà thuốc trực tuyến phải tổ chức tư vấn qua các nền tảng công nghệ thông tin và chỉ được phép bán thuốc sau khi đã cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết cho người mua. Điều này nhằm ngăn chặn tình trạng tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ dẫn chuyên môn, giúp đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn sức khỏe cộng đồng.
Bộ Y tế cũng yêu cầu các cơ sở bán thuốc trực tuyến triển khai các biện pháp bảo vệ sản phẩm trong suốt quá trình vận chuyển, bao gồm sử dụng bao bì đạt tiêu chuẩn, bảo vệ thông tin sản phẩm và ngăn chặn việc tiếp cận trái phép. Đồng thời, các nhà thuốc trực tuyến phải kết nối dữ liệu với hệ thống thông tin về dược để kiểm soát xuất xứ, giá cả và chất lượng thuốc một cách minh bạch.
Ngoài ra, các cơ sở bán thuốc qua mạng phải có giấy phép hoạt động hợp pháp và thực hiện cơ chế kiểm soát chặt chẽ đối với các giao dịch mua bán thuốc. Đặc biệt, dự thảo cũng quy định rõ các tiêu chuẩn bảo quản thuốc trong quá trình vận chuyển, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
Hiện, Việt Nam cho phép bán thuốc không kê đơn qua mạng, trong khi nhiều quốc gia trên thế giới đã triển khai mô hình bán thuốc kê đơn trực tuyến với các quy định nghiêm ngặt nhằm bảo vệ người tiêu dùng.
Tại Hoa Kỳ, việc bán thuốc trực tuyến yêu cầu giấy phép hợp lệ, tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật cao và bắt buộc phải có đơn thuốc từ bác sĩ. Các nền tảng như GoodRx hay Amazon Pharmacy không chỉ cung cấp dịch vụ mua thuốc mà còn hỗ trợ tư vấn y tế từ xa.
Tại Liên minh châu Âu, các nhà thuốc trực tuyến hợp pháp phải được cấp phép và có biểu tượng EU để xác nhận, đồng thời chịu sự giám sát của cơ quan y tế quốc gia. Chẳng hạn, Pharmacy2U tại Anh chỉ bán thuốc kê đơn khi có đơn hợp lệ và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Các quốc gia như Canada, Úc, Nhật Bản cũng đã ban hành những quy định chặt chẽ đối với việc bán thuốc kê đơn trực tuyến, yêu cầu kiểm soát thông tin người dùng và duy trì chất lượng sản phẩm.
Dự thảo mới của Bộ Y tế không chỉ giúp hoàn thiện hành lang pháp lý cho mô hình bán thuốc trực tuyến tại Việt Nam mà còn hướng đến chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế, đảm bảo sự an toàn và lợi ích tốt nhất cho người tiêu dùng.
Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược 2024, được Quốc hội thông qua ngày 21/11/2024, sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc cho phép kinh doanh thuốc theo phương thức thương mại điện tử.
Theo đó, các cơ sở kinh doanh dược được phép bán lẻ trực tuyến đối với thuốc không kê đơn, với điều kiện thuốc này không thuộc danh mục thuốc phải kiểm soát đặc biệt hoặc hạn chế bán lẻ. Việc bán lẻ thuốc kê đơn qua mạng chỉ được phép trong trường hợp cách ly y tế khi có dịch bệnh truyền nhiễm nhóm A đã được công bố. Các cơ sở bán lẻ thuốc trực tuyến phải tổ chức tư vấn, hướng dẫn sử dụng thuốc cho người mua và đảm bảo giao hàng theo quy định của Bộ Y tế.
Ngoài ra, các cơ sở kinh doanh dược trực tuyến phải tuân thủ các quy định pháp luật về giao dịch điện tử, thương mại điện tử, quảng cáo và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời bảo mật thông tin của người mua. Việc kinh doanh thuốc trực tuyến phải được thực hiện trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, ứng dụng thương mại điện tử bán hàng hoặc website thương mại điện tử có chức năng đặt hàng trực tuyến.